Một nền kinh tế sẽ bao gồm nhiều thành phần kinh tế khác nhau. Vậy hãy cùng tìm hiểu xem thành phần kinh tế là gì? và Việt Nam gồm có những ngành kinh tế nào qua bài viết dưới đây nhé!
Thành phần kinh tế là gì?
Thành phần kinh tế là một loại quan hệ kinh tế được đặc trưng bởi các loại hình sở hữu cụ thể về tư liệu sản xuất. Các thành phần kinh tế tồn tại và phát triển chặt chẽ với nhau tạo thành một nền kinh tế thống nhất gồm nhiều thành phần.
Ví dụ:
- Tổng công ty Đường sắt Việt Nam (Kinh tế Nhà nước)
- Công ty Cổ phần Truyền thông Luật Việt Nam (Kinh tế tư nhân)
Các thành phần kinh tế ở Việt Nam hiện nay
Tùy theo từng thời đại, thời kỳ lịch sử, nhà nước Việt Nam xác định các thành phần kinh tế khác nhau với vai trò riêng. Hiến pháp 2013 nêu rõ Việt Nam là nước có nền kinh tế thị trường nhiều thành phần, định hướng xã hội chủ nghĩa.
Căn cứ vào điều kiện hiện nay của Việt Nam, Đảng và Nhà nước đã xác định các thành phần kinh tế bao gồm: kinh tế nhà nước, kinh tế tập thể, kinh tế tư nhân và kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài.
Kinh tế nhà nước
Kinh tế nhà nước bao gồm:
– Doanh nghiệp do Nhà nước sở hữu 100% vốn điều lệ hoặc nắm giữ đa số cổ phần, vốn cổ phần;
– Sự nghiệp phi kinh doanh, bao gồm đất đai, ngân sách, tài nguyên, quỹ quốc gia,…
Kinh tế nhà nước có đặc điểm là các thành phần kinh tế thuộc sở hữu nhà nước hoặc thuộc sở hữu toàn dân nếu được nhà nước giao quyền sở hữu.
Ví dụ:
– Tập đoàn Dầu khí Quốc gia Việt Nam
– Tổng công ty Điện lực Việt Nam
– Tổng công ty Cảng hàng không Việt Nam
– Tập đoàn Bưu chính Viễn thông Việt Nam
– …
Kinh tế tập thể
Kinh tế tập thể là một thành phần kinh tế bán xã hội chủ nghĩa, dựa trên sự hợp tác lẫn nhau giữa người lao động địa phương. Theo đó, mọi người đóng góp đóng góp, tài sản, phương tiện sản xuất, cùng nhau sản xuất, vận hành và quản lý cung cầu về sản phẩm của mình.
Kinh tế tập thể tồn tại dưới ba hình thức chủ yếu:
– Nhóm hợp tác
– Hợp tác
– Liên hiệp các hợp tác xã
Hình thức hợp tác xã được coi là hình thức phổ biến, cốt lõi của kinh tế tập thể.
Nhà nước luôn tạo mọi điều kiện để cùng phát triển kinh tế thông qua các chính sách, cơ chế hỗ trợ các tổ hợp tác, hợp tác xã về nhân lực, vốn hoặc điều kiện kỹ thuật tiên tiến. Sự hỗ trợ này giúp thúc đẩy kinh tế tập thể, từ đó giúp người dân tìm được nhiều việc làm hơn và góp phần giảm tỷ lệ hộ nghèo trên cả nước.
Kinh tế cá nhân
Kinh tế tư nhân là khu vực kinh tế trong đó cá nhân hoặc tổ chức tư nhân sở hữu tư liệu sản xuất để thu lợi nhuận.
Kinh tế tư nhân được coi là một thành tố kinh tế quan trọng trong sự phát triển của kinh tế thị trường. Cùng với kinh tế nhà nước và kinh tế tập thể, kinh tế tư nhân luôn nhận được sự quan tâm, chú ý từ phía nhà nước. Trong hành trình hơn 30 năm phục hồi kinh tế, kinh tế tư nhân luôn là một phần không thể thiếu, giúp thúc đẩy mạnh mẽ nền kinh tế Việt Nam.
Các doanh nghiệp kinh tế tư nhân ngày càng lớn mạnh và trở thành những tập đoàn lớn như:
– Công ty TNHH Sản xuất và Thương mại Vinfast
– Công ty Cổ phần Thép Hòa Phát
– Công ty trang sức Doji
– Công ty cổ phần Thế Giới
– …
Nền kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài
Nền kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài là một thành phần kinh tế nhằm tạo ra lợi nhuận, trong đó nhà đầu tư nước ngoài đầu tư 100% vốn hoặc một phần vốn vào hoạt động sản xuất tại nước sở tại.
Nền kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài bao gồm 3 hình thức:
– Doanh nghiệp 100% vốn đầu tư nước ngoài
– Hợp tác
– Doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài
Một số doanh nghiệp hàng đầu có vốn đầu tư ra nước ngoài bao gồm:
– Công ty TNHH Samsung Electronics Việt Nam
– Công ty TNHH Quốc Tế Unilever Việt Nam
– Công ty Honda Việt Nam
– Công ty TNHH LG Electronics Việt Nam
– …
Thành phần kinh tế nào là quan trọng nhất?
Các thành phần kinh tế đều có vai trò, nhiệm vụ khác nhau Các thành phần kinh tế phát triển trong mối quan hệ hỗ trợ và cạnh tranh lẫn nhau.
Trên tinh thần Đại hội XII, Đảng ta quyết định: “Nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa ở Việt Nam có nhiều hình thức sở hữu, nhiều thành phần kinh tế, trong đó kinh tế nhà nước giữ vai trò chủ đạo”. kinh tế; các chủ thể thuộc mọi thành phần kinh tế đều bình đẳng, hợp tác và cạnh tranh theo quy định của pháp luật.”
Đảng cũng đã nêu rõ tại Đại hội X rằng “Kinh tế nhà nước giữ vai trò chủ đạo và là lực lượng vật chất quan trọng để Nhà nước chỉ đạo, điều tiết nền kinh tế…”. Theo định hướng phát triển kinh tế gắn với lợi ích của người dân, kinh tế nhà nước với vai trò lãnh đạo, điều tiết, thúc đẩy nền kinh tế được ưu tiên duy trì các lĩnh vực trọng điểm, trọng điểm như an ninh, quốc phòng, hàng không, cơ sở hạ tầng, an sinh xã hội. , và vân vân.
Cùng với vai trò chủ đạo của kinh tế nhà nước, kinh tế tư nhân là động lực thúc đẩy nền kinh tế nước ta phát triển. Bên cạnh sự đóng góp của các thành phần kinh tế khác, Đảng ta tiếp tục coi trọng vai trò của kinh tế tư nhân trong phát triển kinh tế nước ta hiện nay.
Bởi vì nó là yếu tố mà mỗi cá nhân đều có thể tham gia sản xuất kinh doanh nên dù đã trải qua nhiều thời kỳ lịch sử nhưng kinh tế tư nhân vẫn tiếp tục tồn tại. Cho đến nay, mô hình kinh doanh tư nhân trải dài từ nông thôn đến thành thị, khơi dậy mong muốn khởi nghiệp và làm giàu của giới trẻ.
So với giai đoạn 2012-2015, đến nay kinh tế tư nhân đã từng bước được cải thiện và có những chuyển biến tích cực cả về số lượng và chất lượng. Các doanh nghiệp tư nhân mạnh không chỉ ở Việt Nam đang hướng tới vị thế quốc tế. Hàng năm, kinh tế tư nhân đóng góp hơn 40% vào GDP cả nước, hỗ trợ nhà nước giải quyết vấn đề việc làm cho người dân địa phương.
Khác với doanh nghiệp nhà nước, doanh nghiệp tư nhân cần nhiều đổi mới, phát triển mới để tồn tại trong thị trường kinh tế khốc liệt. Điều này đã giúp các doanh nghiệp tư nhân linh hoạt trước những thay đổi của thị trường. Từ đó có thể thấy rõ, vai trò của kinh tế tư nhân trong thời đại khoa học công nghệ đang dần chiếm ưu thế.
Kinh tế tư nhân phát triển hiệu quả tạo tiềm lực vững chắc cho phát triển an ninh, quốc phòng. Khi doanh nghiệp phát triển sẽ nâng cao đời sống vật chất và tinh thần của người dân, từ đó củng cố niềm tin của người dân vào các chính sách của Đảng và nhà nước. Điều đó sẽ khiến cho các thế lực thù địch không còn cơ hội lôi kéo, bóc lột nhân dân để phá hoại nhà nước.
Nhà nước ta không ưu tiên phát triển một ngành kinh tế cụ thể nên không có ngành kinh tế nào quan trọng hơn ngành nào. Mỗi thành phần kinh tế đều có vị trí, vai trò khác nhau đối với Đảng và Nhà nước.
Nhà nước nắm vững bản chất và quy luật vận hành của từng thành phần kinh tế để có thể mở rộng, thu hẹp quy mô kinh tế phù hợp với tình hình kinh tế đất nước.
Ưu điểm của nền kinh tế nhiều thành phần
Đảng và Nhà nước ta xác định nền kinh tế Việt Nam là nền kinh tế thị trường nhiều thành phần, định hướng xã hội chủ nghĩa, trong đó kinh tế nhà nước giữ vai trò chủ đạo và kinh tế tư nhân giữ vai trò năng động.
Các thành phần kinh tế tồn tại thông qua sự vận động và phát triển không ngừng; họ tương tác với nhau, hợp tác và cạnh tranh một cách công khai.
Tìm hiểu các thành phần kinh tế là gì, chúng ta sẽ thấy được lợi ích mà các thành phần này mang lại cho sự phát triển kinh tế của Việt Nam?
Về mặt kinh tế
-
Nền kinh tế nhiều thành phần tạo điều kiện cho nhiều lực lượng sản xuất phát triển, tạo điều kiện thúc đẩy tăng trưởng kinh tế và nâng cao hiệu quả kinh tế ở mọi thành phần kinh tế. Không những vậy, nền kinh tế nhiều thành phần góp phần thúc đẩy nền kinh tế hàng hóa, dẫn đến sự tăng trưởng nhanh chóng của toàn bộ nền kinh tế.
-
Nền kinh tế nhiều thành phần khai thác hiệu quả nguồn nhân lực, vốn, công nghệ, kỹ thuật,… nhằm phát huy tối đa tiềm năng kinh tế của từng thành phần.
-
Nền kinh tế nhiều thành phần tạo điều kiện cạnh tranh, tránh tình trạng kinh tế độc quyền, cạnh tranh bình đẳng để các doanh nghiệp không ngừng phát triển kỹ thuật, lực lượng sản xuất.
Về mặt xã hội
-
Các ngành kinh tế không chỉ phát huy sức mạnh kinh tế mà còn mang lại những giá trị xã hội tích cực.
-
Kinh tế nhà nước không chỉ phục vụ và tăng cường nhu cầu đời sống xã hội của nhân dân, kinh tế tư nhân và kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài được mở rộng, đồng nghĩa với việc giải quyết vấn đề việc làm và tăng trưởng kinh tế, giảm đói nghèo trong cả nước.
-
Những vùng nông thôn hẻo lánh, nghèo khó trước đây đã được thay thế bằng du lịch và các làng nghề truyền thống, giúp người dân tìm được việc làm, ổn định cuộc sống.
-
Nếu chỉ có kinh tế nhà nước sẽ không thể gánh hết những thách thức khó khăn về an sinh xã hội mà phải dựa vào sự phối hợp giữa các thành phần kinh tế.
Câu hỏi thế nào là thành phần kinh tế đã được giải đáp trong bài viết trên. Chúng tôi hy vọng qua bài viết các bạn đã hiểu được đôi điều về đặc thù các thành phần kinh tế ở Việt Nam hiện nay.
