Xuất siêu là thuật ngữ thường được nhắc đến trong kinh tế học nhưng nhiều người vẫn còn nhầm lẫn về khái niệm này. Hãy cùng chúng tôi tìm hiểu về khái niệm xuất siêu là gì qua bài viết dưới đây nhé!
Xuất siêu là gì?
Xuất siêu là một thuật ngữ kinh tế mô tả tình trạng cán cân thương mại có giá trị lớn hơn 0 (không). Nếu trong một thời kỳ nhất định, kim ngạch xuất khẩu lớn hơn kim ngạch nhập khẩu thì chúng ta sẽ nói đến thặng dư thương mại.
Hàng hóa được coi là “đòn bẩy” của nền kinh tế, giúp nâng cao giá trị của nền kinh tế. Từ đó tạo thành một bước tiến lớn và trở thành nền tảng cho sự phát triển bền vững của nền kinh tế. Thặng dư thương mại hàng hóa xảy ra khi trong một thời kỳ nhất định tổng giá trị xuất khẩu hàng hóa lớn hơn tổng giá trị nhập khẩu hàng hóa. Thặng dư thương mại hàng hóa thể hiện sự thặng dư trong cán cân thương mại hàng hóa.
Việt Nam là nước xuất siêu hay nhập siêu?
Việt Nam hiện là nước xuất siêu. Theo thống kê, xuất khẩu sẽ tăng nhiều hơn nhập khẩu trong 7 tháng đầu năm 2022, cán cân thương mại hàng hóa tiếp tục duy trì thặng dư 764 triệu USD.
Cụ thể, trong tháng 7/2022, Việt Nam tiếp tục tăng cường hoạt động xuất nhập khẩu. Trong đó xuất khẩu dự kiến tăng 8,9% (đạt 30,32 tỷ USD) so với cùng kỳ năm trước, nhập khẩu dự kiến đạt 30,3 tỷ USD, tăng 3,4%.
Mặc dù được các chuyên gia kinh tế đánh giá là một dấu hiệu tốt về sự phục hồi kinh tế nhưng tốc độ tăng trưởng này vẫn khá thấp và việc tái thâm hụt thương mại là một rủi ro có thể xảy ra. Vì vậy, trong tình hình này, các biện pháp nhằm hạn chế nhập siêu phải được Chính phủ nước ta cân nhắc và thực hiện.
Các biện pháp như: Nâng cao chất lượng sản phẩm nhằm phát huy hiệu quả khả năng cạnh tranh của sản phẩm trong và ngoài nước, đẩy nhanh quá trình hiện đại hóa công nghệ nhằm hạn chế nhập khẩu linh kiện lắp ráp…
Hơn nữa, các biện pháp an toàn, linh hoạt và thích ứng để thích ứng với tình hình dịch bệnh trong quá trình phục hồi kinh tế hiện nay cũng cần được khuyến khích. Đó là ổn định phát triển kinh tế và theo kịp thế giới. Ngoài ra, cũng cần phải có dự phòng phòng trường hợp rủi ro tài chính, tiền tệ, lạm phát tăng cao. Điều này sẽ bảo vệ thị trường phát triển kinh tế ổn định nhất.
Các nước xuất siêu chính của Việt Nam
Năm 2022, Việt Nam đạt thành công kinh tế nổi bật với mức xuất siêu cao hơn năm 2021. Trong đó, có 3 thị trường Việt Nam xuất siêu lớn với tổng xuất siêu khoảng 11,4 tỷ USD: Hoa Kỳ, Hà Lan và Việt Nam. Hồng Kông
Mỹ
Đứng đầu là thị trường Mỹ với mức xuất siêu gấp 10 lần thị trường thứ 2, tăng so với năm ngoái là 94,92 tỷ USD so với 80,99 tỷ USD và 86,8%/năm so với 816% (cao hơn tuyệt đối). điều kiện thương mại). tỷ lệ thặng dư)
Trong đó có 12 mặt hàng xuất nhập khẩu chủ lực với Hoa Kỳ với quy mô lớn. Quan trọng nhất là máy móc với 20,18 tỷ USD, mặt hàng dệt may với 17,36 tỷ USD, sản phẩm máy tính với 15,94 tỷ USD, mặt hàng điện thoại với 11,88 tỷ USD, giày dép, dép với 9,62 tỷ USD, sản phẩm gỗ với 8,66 tỷ USD và một số mặt hàng khác. sản phẩm chiếm hơn 20% tổng doanh thu.
Nguyên nhân xuất siêu với Hoa Kỳ: Cộng đồng người Việt sinh sống tại Hoa Kỳ khá đông (khoảng 2 triệu người); Hoa Kỳ đầu tư số vốn lớn vào Việt Nam; Hoa Kỳ có nhu cầu nhập khẩu rất lớn (tổng nhập khẩu của Hoa Kỳ đến năm 2022 sẽ lên tới xấp xỉ 2,8 nghìn tỷ USD, trong khi xuất khẩu của nước ta sang Hoa Kỳ là gần 3,9%); Sản phẩm của nước ta xuất khẩu sang Hoa Kỳ có giá tương đối rẻ; Số lượng du khách Mỹ đến Việt Nam khá lớn.
Hà Lan
Đứng thứ hai là Hà Lan với thặng dư thương mại lớn hơn năm 2021 cả về tuyệt đối và thặng dư thương mại, lần lượt là 9,76 tỷ USD so với 7 tỷ USD và 93,5 tỷ USD. 91,1%
Có nhiều nguyên nhân dẫn đến tình trạng xuất khẩu dư thừa sang Hà Lan. Về đầu tư, xuất khẩu của Việt Nam sang Hà Lan năm 2022 chiếm 11,4% tổng kim ngạch nhập khẩu hàng hóa, dịch vụ từ Hà Lan năm 2022 (đạt hơn 616 tỷ USD). Các mặt hàng xuất khẩu sang Hà Lan không nhiều nhưng được xuất khẩu với quy mô lớn như: máy tính, giày dép, dệt may (đạt hơn tỷ USD).
Trong 28 vị trí dẫn đầu, có 23 vị trí tăng, trong đó máy móc tăng hơn 1 tỷ USD. Khác với xuất khẩu của nước ta, nhập khẩu từ Hà Lan ở mức thấp và giảm dần (668,8 triệu USD so với 687 triệu USD).
Hồng Kông
Đứng thứ 3 là thị trường Hong Kong, có mức xuất siêu khá cao (tỷ lệ xuất siêu lên tới 82,6%). Dù là quốc gia có dân số trung bình thấp (khoảng 7,5 triệu người) nhưng nhu cầu nhập khẩu sản phẩm từ nước này của Hong Kong khá cao, đứng thứ 5 sau Mỹ, Trung Quốc, Nhật Bản và Hàn Quốc (10,94 tỷ USD).
Trong 8 mặt hàng được Hong Kong nhập khẩu từ Việt Nam trị giá hơn 100 triệu USD, máy tính và điện thoại là 2 mặt hàng có quy mô lớn (lần lượt là 5,88 tỷ USD và 2,05 tỷ USD). Hồng Kông là quốc gia thứ 5 trong số các quốc gia có vốn đầu tư nước ngoài vào Việt Nam, đồng thời cũng là trung tâm thương mại và cảng biển hàng đầu thế giới.
Cách tính xuất siêu như thế nào?
Theo định nghĩa của khái niệm thặng dư thương mại , để tính giá trị thặng dư thương mại (và nhập siêu) trước tiên chúng ta phải tính chênh lệch giữa giá trị xuất khẩu và nhập khẩu (còn gọi là cán cân nhập khẩu và thâm hụt thương mại). xuất khẩu). .
Nếu tổng giá trị xuất khẩu vượt quá tổng giá trị nhập khẩu (tổng giá trị xuất khẩu lớn hơn tổng giá trị nhập khẩu) thì cán cân xuất nhập khẩu sẽ xuất siêu (lớn hơn 0) và gọi là thặng dư thương mại.
Ngược lại, nếu tổng giá trị nhập khẩu vượt quá tổng giá trị xuất khẩu (tổng giá trị xuất khẩu nhỏ hơn tổng giá trị nhập khẩu) thì cán cân xuất nhập khẩu sẽ thâm hụt (nhỏ hơn 0) và được gọi là thâm hụt thương mại. Và cuối cùng, nếu số dư bằng 0, nền kinh tế đạt trạng thái hiệu quả nhất.
Công thức tính cân đối xuất nhập khẩu:
Cán cân xuất nhập khẩu = Xuất khẩu – Nhập khẩu
Ví dụ: năm 2022, ước tính Việt Nam sẽ xuất khẩu 30,32 tỷ USD và nhập khẩu 30,3 tỷ USD. Do đó cán cân xuất nhập khẩu của Việt Nam năm 2022 xuất siêu do: Xuất – Nhập khẩu = 30,32 – 30,3 = 0,02 (tỷ USD)
Tác động của xuất siêu đến nền kinh tế
Khác với thâm hụt thương mại có tác động vừa tích cực vừa tiêu cực đến nền kinh tế, thặng dư thương mại hầu như chỉ có những tác động tích cực, bao gồm:
- Sự xuất hiện thặng dư thương mại có tác động tích cực tới nền kinh tế, góp phần trực tiếp hơn vào việc cải thiện cán cân thanh toán. Góp phần tăng dự trữ ngoại hối và ổn định tỷ giá VNĐ/USD.
- Chỉ số thặng dư thương mại có thể cho biết mức độ cạnh tranh hàng hóa của một quốc gia với các quốc gia khác trên thị trường quốc tế trong một khoảng thời gian có tốt hay không.
- Một tác động khác của thặng dư thương mại là tạo động lực cho sản xuất trong nước, từ đó thúc đẩy tăng trưởng xuất khẩu. Trong điều kiện tích lũy tài sản và tiêu dùng cuối cùng của đất nước vẫn còn thấp so với sản xuất, việc tăng xuất khẩu và hạn chế nhập khẩu sẽ có tác dụng “thúc đẩy nguồn cung”.
Trên đây là những thông tin chúng tôi tổng hợp về xuất siêu là gì và những vấn đề xung quanh khái niệm này. Chúng tôi hy vọng bài viết này đã giải đáp được thắc mắc của bạn về vấn đề này.
