Sec là công cụ thanh toán không dùng tiền mặt rất phổ biến được Nhà nước thừa nhận. Vậy Sec là gì? Hiện nay trên thị trường có bao nhiêu loại Sec được sử dụng? Nhà nước quy định việc sử dụng Sec như thế nào? Những câu hỏi đó sẽ được trình bày trong bài viết dưới đây.
Sec là gì?
Định nghĩa Sec là gì?
Khoản 1 Điều 3 Thông tư 22/2015/TT-NHNN quy định Sec là chứng từ có giá trị do người ký phát lập ra, yêu cầu người bị ký phát trích một số tiền nhất định từ tài khoản thanh toán của mình. để trả cho người thụ hưởng.
Chúng ta có thể hiểu Sec là một phương tiện thanh toán do người ký phát lập ra theo mẫu in sẵn, yêu cầu ngân hàng hoặc tổ chức thanh toán thanh toán một số tiền nhất định cho người thụ hưởng có tên trên Sec. Đây là một trong những phương thức thanh toán được các doanh nghiệp, ngân hàng trong và ngoài nước sử dụng phổ biến.
Đặc điểm của Sec
-
Thời hạn: Sec sẽ có thời hạn thanh toán trong một khoảng thời gian nhất định. Thời hạn này tùy thuộc vào phạm vi lưu hành và quy định của pháp luật nhà nước.
-
Khả năng chuyển nhượng: Sec có thể được chuyển nhượng cho các bên kế tiếp bằng thủ tục chứng thực trong thời hạn của tờ Sec mà vẫn đảm bảo khả năng thanh toán.
-
Bắt buộc: Ngân hàng hoặc tổ chức thanh toán phải chấp nhận thanh toán cho người thụ hưởng nếu Sec hợp pháp và tài khoản của người ký phát đủ khả năng thanh toán.
-
Tính đầy đủ: Sec phải có thông tin đầy đủ và tính chất pháp lý thì mới được chấp nhận. Thông tin bao gồm: địa điểm và ngày tạo Sec, thông tin người ký phát, tài khoản thanh toán, ngân hàng thanh toán, chữ ký người ký phát, thông tin người thụ hưởng. Nếu là doanh nghiệp, tổ chức thì phải có chữ ký của chủ tài khoản, kế toán trưởng và con dấu của doanh nghiệp đó.
-
Tính nhất quán: Sec được in 2 mặt, mặt trước gồm các thông tin bắt buộc, mặt sau là thông tin chuyển khoản. Đồng thời, Sec được in thành bộ, phần cuống Sec được lưu lại, phần riêng được trao cho người thụ hưởng.
Phân loại các loại Sec hiện nay
Sau khi tìm hiểu Sec là gì, chúng ta hiểu được mục đích của việc phát hành Sec. Vậy có bao nhiêu loại Sec đang được sử dụng? Làm thế nào để phân biệt chúng? Hiện nay có 3 cách phân biệt các loại Sec như sau:
-
Phân biệt theo phương thức thanh toán: Sec tiền mặt, Sec chuyển khoản, Sec xác nhận (Sec bao chi).
-
Phân biệt bằng cách xác định người thụ hưởng: Sec lệnh, Sec vô danh, Sec đích danh.
-
Phân biệt theo mức độ đảm bảo thanh toán cho người thụ hưởng: Sec tiền mặt (Sec ngân hàng), Sec bảo lãnh.
Những quy định quan trọng cần biết khi sử dụng Sec
Bên cạnh việc thắc mắc Sec là gì thì người dân cũng quan tâm đến các quy định của Nhà nước về Sec để có thể sử dụng một cách hiệu quả nhất. Thông tư 22/2015/TT-NHNN nêu rõ về kiểm tra và các quy định kèm theo. Dưới đây, hãy cùng tìm hiểu về 3 quy định quan trọng nhất khi sử dụng Sec.
Quy định về nội dung Sec
Nội dung trên tờ Sec là phần quan trọng nhất trong việc xác định giá trị pháp lý của nó. Ngân hàng hoặc tổ chức thanh toán có thể từ chối thanh toán nếu không có đủ thông tin. Điều 6 Thông tư 22/2015/TT-NHNN đã nêu rõ nội dung kiểm tra quy định tại Điều 58 Luật Các công cụ chuyển nhượng 2005 bao gồm:
Khoản 1 Điều 58 của Luật này quy định rõ:
-
Chữ “Sec” được in phía trên tờ Sec.
-
Số tiền phải trả được ghi bằng số và chữ.
-
Tên người bị ký phát là tên ngân hàng hoặc tổ chức thanh toán.
-
Thông tin người thụ hưởng: Tên cá nhân hoặc tên công ty của người thụ hưởng được chỉ định. Trường hợp chuyển khoản là thông tin về chủ sở hữu, hoặc thanh toán theo lệnh của người thụ hưởng.
-
Địa điểm thanh toán.
-
Ngày phát hành
-
Thông tin người phát hành: Họ tên cá nhân, tên công ty, tổ chức, chữ ký của người phát hành. Nếu là công ty, tổ chức thì phải có chữ ký của chủ tài khoản, kế toán trưởng và con dấu hợp lệ của công ty.
Nếu Sec thiếu một trong các thông tin quy định tại khoản 1 Điều này hoặc số tiền ghi bằng số khác với số tiền ghi bằng chữ thì Sec không có giá trị thanh toán. Trường hợp không ghi địa điểm thanh toán thì Sec được thanh toán tại địa điểm kinh doanh của người ký phát.
Mặt sau của tờ Sec dùng để ghi nội dung chuyển Sec. Trường hợp thanh toán Sec qua Trung tâm thanh toán bù trừ Sec thì Sec phải có nội dung theo quy định của Trung tâm.
Quy định về xuất trình và thanh toán Sec
Trong phần khái niệm Sec là gì và đặc điểm của nó chúng ta đã tìm hiểu về thời hạn của Sec. Quy định xuất trình Sec cũng yêu cầu thời hạn xuất trình là 30 ngày kể từ ngày ký phát (theo Điều 19). Thông tư 22/2015/TT-NHNN)
Trường hợp quá thời hạn xuất trình nhưng không quá 6 tháng kể từ ngày ký phát thì ngân hàng, tổ chức vẫn được thanh toán nếu không nhận được thông báo tạm dừng thanh toán tờ Sec đó.
Sau khi xuất trình Sec đúng thời hạn và người ký phát bảo đảm khả năng thanh toán, ngân hàng sẽ tiến hành các biện pháp kiểm tra để đảm bảo tính hợp lệ, hợp pháp của tờ Sec. Sau đó tiến hành thanh toán cho người thụ hưởng, và hoàn thiện các chứng từ thanh toán liên quan.
Trường hợp người ký phát không có khả năng thanh toán và Sec được xuất trình đúng thời hạn và còn hiệu lực thì ngân hàng phải thông báo cho người ký phát. Đồng thời, người thụ hưởng có thể yêu cầu ngân hàng xác nhận từ chối thanh toán, trả lại Sec hoặc có thể yêu cầu thanh toán một phần và xác nhận từ chối phần còn lại.
Quy định xử lý Sec bị mất, hư hỏng
Trong những trường hợp không mong muốn, Sec vẫn có thể bị thất lạc hoặc hư hỏng. Nhà nước đã quy định rõ ràng tại Điều 26 Thông tư 22/2015/TT-NHNN như sau:
-
Người ký phát bị mất: Phải thông báo ngay bằng văn bản hoặc hình thức khác cho ngân hàng hoặc tổ chức thanh toán.
-
Người thụ hưởng: Thông báo ngay việc mất Sec bằng văn bản hoặc hình thức khác cho người ký phát để thông báo tạm dừng thanh toán Sec bị mất.
-
Ngân hàng hoặc tổ chức cung cấp dịch vụ thanh toán: Sau khi nhận được thông báo mất Sec, ngân hàng phải theo dõi và không thanh toán Sec bị mất. Khi Sec bị mất được xuất trình để thanh toán, ngân hàng có trách nhiệm lập biên bản lưu giữ Sec và thông báo cho các bên liên quan.
-
Trước khi nhận được thông báo mất Sec, nếu Sec được xuất trình đúng thời hạn và đáp ứng các điều kiện thanh toán thì ngân hàng không chịu trách nhiệm bồi thường thiệt hại nếu Sec đã được thanh toán theo đúng quy định của pháp luật.
Trường hợp Sec bị hư hỏng, người thụ hưởng có quyền yêu cầu người ký phát ký lại tờ Sec khác có cùng nội dung thay thế.
Sec là một trong 5 phương thức thanh toán không dùng tiền mặt được Nhà nước công nhận. Nếu bạn đã từng làm việc trong các lĩnh vực kinh tế thì việc hiểu Sec là gì là rất quan trọng. Hy vọng bài viết trên sẽ giúp bạn bổ sung thêm kiến thức, thông tin về Sec là gì để có thể làm việc hiệu quả nhất.
