Phong cách ngôn ngữ là một cách giúp giao tiếp qua văn bản và lời nói diễn ra hiệu quả. Hãy cùng tìm hiểu về các phong cách ngôn ngữ phổ biến qua bài viết dưới đây.
Phong cách ngôn ngữ là gì?
Phong cách ngôn ngữ là cách thể hiện ngôn ngữ thông qua nói hoặc viết sao cho phù hợp với hoàn cảnh, đối tượng và mục đích giao tiếp. Các phương thức diễn đạt cụ thể được chia thành 6 loại phong cách ngôn ngữ phổ biến.
6 Phong cách ngôn ngữ phổ biến nhất
Mặc dù phong cách ngôn ngữ rất khác nhau nhưng nhìn chung, chúng được chia thành sáu loại phổ biến. Đó là: Cuộc sống, nghệ thuật, chính trị, báo chí, hành chính, khoa học.
Phong cách ngôn ngữ sống
Phong cách ngôn ngữ sống là một kiểu diễn đạt nói hoặc viết mang những nét đặc trưng trong giao tiếp giữa bạn bè, hàng xóm, gia đình,…
Ngoài giao tiếp hàng ngày, phong cách ngôn ngữ đời thường còn được sử dụng trong các hình thức viết như: nhật ký, ghi chú, thư từ, tin nhắn,…
Phong cách ngôn ngữ sống sẽ có những đặc điểm sau:
- Cụ thể về các yếu tố như: Không gian, thời gian, hoàn cảnh, nhân vật, nội dung, phương pháp. Cụ thể, trong nội dung nêu, các yếu tố trên có thể dễ dàng nhận biết do nội dung được trình bày đơn giản, dễ hiểu.
- Cảm xúc của người nói được thể hiện rõ ràng thông qua giọng điệu (khi nói) hay cách sử dụng tiểu từ (giúp nhấn mạnh nội dung), ngắt quãng (thể hiện tâm trạng), sử dụng linh hoạt các loại câu, v.v..
- Mang dấu ấn cá nhân của mỗi người vào từng câu chữ.
Phong cách ngôn ngữ nghệ thuật
Phong cách ngôn ngữ nghệ thuật là một hình thức biểu đạt bao gồm việc sắp xếp, lựa chọn, chắt lọc ngôn ngữ, cấu trúc để tạo nên giá trị nghệ thuật, thẩm mỹ. Phong cách này được sử dụng trong các tác phẩm nghệ thuật: truyện, thơ, kịch, v.v. Nó mang lại ấn tượng và cảm xúc cao cho người nhận.
Phong cách ngôn ngữ nghệ thuật sẽ có những đặc điểm sau:
- Hình dung nhân vật để tạo sự kết nối cho người đọc. Nhà văn thường sử dụng các ẩn dụ như so sánh, nhân cách hóa, ẩn dụ, họ,…
- Vô cùng truyền cảm ở vai trò tạo nên những cảm xúc, ấn tượng mạnh mẽ trong lòng người đọc, người nghe.
- Tương tự như phong cách ngôn ngữ sống, phong cách ngôn ngữ nghệ thuật cũng chứa đựng dấu ấn cá nhân của người nói hoặc tác giả (tác giả).
Phong cách ngôn ngữ chính trị
Phong cách ngôn ngữ tranh luận là một hình thức diễn đạt được sử dụng trong các văn bản hoặc bài phát biểu mang tính chính trị trong các hội nghị, cuộc họp, hội thảo… Loại phong cách này thường được sử dụng để trình bày, thảo luận và đưa ra đánh giá về các sự kiện, vấn đề thời sự như chính trị, xã hội, văn hóa, tư tưởng.
Phong cách ngôn ngữ tranh luận sẽ có những đặc điểm sau:
- Chỉ dùng trong lĩnh vực liên quan đến chính trị, xã hội.
- Thể hiện một cách công khai và rõ ràng quan điểm của người nói hoặc người viết về các vấn đề thời sự. Vì vậy, không nên sử dụng từ ngữ mơ hồ, không mạch lạc hoặc những câu phức tạp dẫn đến hiểu sai ý nghĩa.
- Nói và viết phải kỹ lưỡng trong cách diễn đạt và kết quả. Điều này được thể hiện ở việc văn bản/lời nói có hệ thống luận cứ, luận cứ, luận cứ rõ ràng. Ngoài ra, trong văn bản tranh luận, các câu được liên kết chặt chẽ với nhau (mặc dù/nhưng, đến, vì vậy, do đó,…)
- Lời nói và văn bản rất thuyết phục và truyền cảm hứng. Điều này được thể hiện qua giọng điệu hùng hồn, lập luận thuyết phục và thể hiện thái độ của tác giả/người nói.
Phong cách ngôn ngữ báo chí
Phong cách ngôn ngữ chính trị là một hình thức diễn đạt được sử dụng trong các văn bản báo chí, tin tức trong nước và quốc tế. Mục đích của loại ngôn ngữ này là cung cấp thông tin, tin tức về các vấn đề xã hội hoặc bày tỏ quan điểm chính trị của tờ báo và một nhóm đông đảo độc giả, từ đó thúc đẩy tiến bộ xã hội.
Phong cách báo chí tồn tại dưới hai hình thức: miệng (phỏng vấn, phát thanh, tin tức, tường thuật, v.v.) hoặc dạng viết (bài báo).
Phong cách ngôn ngữ báo chí sẽ có những đặc điểm sau:
- Mang lại sự chính xác, cập nhật mới nhất về sự kiện, diễn biến, nhân vật, địa điểm, thời gian,…
- Lượng thông tin được cung cấp nhiều nhưng được thể hiện bằng văn bản ngắn gọn, súc tích.
Phong cách ngôn ngữ hành chính
Phong cách ngôn ngữ hành chính là hình thức thể hiện chủ yếu trong văn bản hành chính (Văn bản dùng trong hoạt động quản lý nhà nước để truyền tải thông tin, yêu cầu, quyết định… giữa các cơ quan, cơ quan có liên quan với cơ quan khác, thường là pháp luật).
Một phong cách ngôn ngữ hành chính sẽ có những đặc điểm sau:
- Tất cả các tài liệu hành chính tuân theo một mẫu duy nhất.
- Trong văn bản hành chính không sử dụng các biện pháp tu từ, ẩn ý, hàm ý. Nội dung bên trong không thể thay đổi hoặc xóa tùy ý. Vì vậy, văn bản này rất chính xác trong từng từ và câu.
- Văn bản hành chính không thể hiện mối quan hệ, tình cảm giữa các cá nhân mà hướng tới toàn thể người dân (Có thể mang tính chất quy ước như về, về,…). Không sử dụng các từ địa phương hoặc cụm từ nhỏ trong văn bản này.
Phong cách ngôn ngữ khoa học
Phong cách ngôn ngữ hành chính là hình thức diễn đạt chủ yếu trong các lĩnh vực khoa học như văn bản khoa học, bài giảng, thuyết trình về nội dung khoa học.
Phong cách ngôn ngữ khoa học sẽ có những đặc điểm sau:
-
Ngôn ngữ được sử dụng trong loại văn bản này mang tính khái quát và trừu tượng. Từ trong văn bản khoa học là những từ chuyên môn và chỉ được sử dụng trong các khái niệm khoa học. Cách giới thiệu chủ đề từ tổng quát đến cụ thể.
-
Tính hợp lý và logic của phong cách này được đặc trưng bởi việc sử dụng từ ngữ chính xác, không sử dụng các biện pháp tu từ. Câu văn mạch lạc, trình bày thông tin rõ ràng. Toàn bộ văn bản thể hiện sự logic trong lập luận.
-
Giọng điệu trung tính, ít cảm xúc. Sắc thái cá nhân cũng không được thể hiện trong hình thức viết này.
Biết cách phân biệt và sử dụng các phong cách ngôn ngữ một cách chính xác là vô cùng quan trọng để nâng cao hiệu quả giao tiếp. Có 6 phong cách ngôn ngữ chính, mỗi phong cách được sử dụng trong một phạm vi cụ thể và có những đặc điểm khác nhau. Hy vọng bài viết trên đã mang đến cho bạn những tài liệu học tập, tài liệu tham khảo hữu ích.
