Các công ty niêm yết trên sàn chứng khoán luôn là sự lựa chọn của các nhà đầu tư chứng khoán. Vậy niêm yết là gì? Niêm yết trên sàn chứng khoán là gì? Và làm thế nào để trở thành công ty niêm yết? Hãy giải đáp tất cả những câu hỏi đó trong bài viết sau đây.
Niêm yết là gì?
Theo một câu trích từ Từ điển Luật: Đăng là đăng ở nơi công cộng, nơi đông người để mọi người đều biết.
Như vậy, có thể hiểu đăng bài là việc đăng một thông báo chính thức, công khai để mọi người biết về một vấn đề, sự kiện cụ thể. Niêm yết còn là việc công khai các văn bản nhằm truyền tải thông tin và vận động công chúng hưởng ứng việc thực hiện nội dung văn bản.
Công ty niêm yết là gì?
Công ty niêm yết được hiểu là công ty đại chúng, trong đó cổ phiếu của công ty được phép mua, bán và giao dịch công khai trên thị trường chứng khoán. Công ty niêm yết là một hình thức phát triển của công ty.
Sau khi trở thành công ty niêm yết, công ty sẽ chịu sự quản lý của cơ quan nhà nước có thẩm quyền và tuân thủ các quy định của pháp luật về thông tin và huy động vốn.
Doanh nghiệp niêm yết trên sàn chứng khoán sẽ có lợi thế cạnh tranh bền vững:
- Công ty niêm yết đáp ứng đầy đủ các yếu tố về tiềm lực tài chính, hiệu quả hoạt động sản xuất kinh doanh, cơ cấu tổ chức điều hành… Nhờ đó tạo dựng được niềm tin vững chắc cho nhà đầu tư. Các nhà đầu tư tin rằng họ sẽ đầu tư vốn để giúp công ty phát triển.
- Tính thanh khoản của cổ phiếu công ty được tăng lên do được giao dịch trực tiếp trên thị trường rộng lớn. Điều này tạo điều kiện cho công ty thu hút thêm vốn từ các nhà đầu tư bên ngoài.
Nếu công ty hoạt động ổn định và có tiềm năng phát triển lâu dài sẽ có nguồn vốn dài hạn từ tăng trưởng giá cổ phiếu.
Niêm yết trên sàn chứng khoán là gì?
Niêm yết trên sàn giao dịch chứng khoán là việc xác nhận công ty chứng khoán đã đáp ứng các tiêu chuẩn giao dịch trên sàn giao dịch chứng khoán. Theo đó, công ty phải đáp ứng các tiêu chuẩn do sàn đặt ra về cả yếu tố định tính và định lượng.
Làm thế nào để trở thành công ty niêm yết?
Sau khi làm rõ khái niệm niêm yết là gì , câu hỏi đặt ra là làm thế nào để trở thành công ty niêm yết? Khoản 1 Điều 15 Luật Chứng khoán 2019 quy định điều kiện trở thành công ty niêm yết như sau:
- Vốn điều lệ góp tại thời điểm đăng ký chào bán có giá trị từ 30 tỷ đồng trở lên.
- Hoạt động kinh doanh của công ty trong 02 năm liền trước năm đăng ký chào bán phải có lãi, không có lỗ lũy kế tính đến năm đăng ký chào bán.
- Có phương án phát hành và sử dụng vốn thu được từ đợt chào bán cổ phiếu và được đại hội đồng cổ đông thông qua.
- Tối thiểu 15% số cổ phiếu có quyền biểu quyết khi phát hành phải được bán cho ít nhất 100 nhà đầu tư không phải là cổ đông lớn. Trường hợp vốn điều lệ của tổ chức từ 1.000 tỷ đồng trở lên thì tỷ lệ tối thiểu là 10% số cổ phần có quyền biểu quyết của tổ chức phát hành.
- Người phát hành cổ phiếu không bị truy cứu trách nhiệm hình sự hoặc đã bị kết án về các tội vi phạm trật tự quản lý kinh tế.
- Phải có cam kết niêm yết hoặc đăng ký giao dịch cổ phiếu trên hệ thống giao dịch chứng khoán sau khi kết thúc đợt chào bán.
- Công ty phải mở tài khoản phong tỏa để nhận tiền mua cổ phiếu từ đợt chào bán.
Quy trình đăng ký công ty niêm yết
Tùy theo từng hình thức phát hành, hồ sơ chuẩn bị đăng ký công ty niêm yết cũng sẽ khác nhau.
Hồ sơ khi đăng ký chào bán cổ phần
- Mẫu đăng ký chào bán cổ phiếu ra công chúng
- Điều lệ công ty phát hành
- Bản cáo bạch bắt buộc
- Quyết định thông qua của Đại hội đồng cổ đông về phương án phát hành và phương án sử dụng vốn thu được từ đợt chào bán.
Hồ sơ khi đăng ký chào bán trái phiếu
- Mẫu đăng ký chào bán trái phiếu ra công chúng
- Quy định điều lệ của tổ chức phát hành
- Bản cáo bạch
- Thư cam kết bảo lãnh khi phát hành (nếu có)
- Cam kết của tổ chức phát hành thực hiện đầy đủ nghĩa vụ với nhà đầu tư về điều kiện phát hành, quy định thanh toán và đảm bảo quyền và lợi ích hợp pháp của nhà đầu tư.
- Quyết định thông qua phương án phát hành, phương án sử dụng và hoàn trả vốn thu được từ đợt chào bán trái phiếu ra công chúng của Đại hội đồng cổ đông hoặc Hội đồng quản trị hoặc Hội đồng thành viên hoặc chủ sở hữu đại chúng.
Hồ sơ khi đăng ký bán chứng chỉ quỹ
- Mẫu đăng ký chào bán chứng chỉ quỹ ra công chúng
- Bản cáo bạch điện tử
- Thư cam kết bảo lãnh phát hành (nếu có)
- Hợp đồng giám sát giữa ngân hàng và công ty quản lý quỹ đầu tư chứng khoán
- Dự thảo điều lệ quỹ đầu tư chứng khoán.
Thủ tục đăng ký trở thành công ty niêm yết
Sau khi chuẩn bị đầy đủ hồ sơ, công ty đăng ký niêm yết sẽ nộp toàn bộ hồ sơ lên Sở giao dịch chứng khoán. Trong vòng 30 ngày, công ty sẽ nhận được kết quả phê duyệt hoặc từ chối. Nếu kết quả bị từ chối, công ty sẽ nhận được văn bản giải thích lý do từ chối từ Sở giao dịch chứng khoán.
Mọi thủ tục đăng ký, niêm yết đều được hướng dẫn chi tiết tại Quy chế niêm yết chứng khoán trên Sở giao dịch chứng khoán.
Sự khác biệt giữa công ty niêm yết và công ty đại chúng
Hai nội dung về thế nào là niêm yết và thế nào là công ty niêm yết đã được chia sẻ. Ngoài ra, bên cạnh công ty niêm yết, vẫn còn có một loại hình công ty đại chúng khác. Làm sao để phân biệt được hai loại này?
Căn cứ quy định tại khoản 1 Điều 32 Luật Chứng khoán 2019, công ty đại chúng được định nghĩa như sau:
Công ty đại chúng là công ty cổ phần có ba loại hình sau:
- Công ty có cổ phiếu chào bán ra công chúng
- Công ty có cổ phiếu niêm yết trên Sở giao dịch chứng khoán hoặc Trung tâm giao dịch chứng khoán
- Cổ phiếu của một công ty được sở hữu bởi ít nhất 100 nhà đầu tư, không kể nhà đầu tư chuyên nghiệp và có vốn điều lệ từ 10 tỷ đồng trở lên.
Dưới đây là sự khác biệt giữa công ty cổ phần đại chúng và công ty cổ phần niêm yết:
Tiêu chuẩn |
Công ty Cổ phần đại chúng |
Công ty cổ phần niêm yết |
Vốn ủy quyền |
Vốn điều lệ công ty từ 10 tỷ đồng trở lên |
Vốn điều lệ công ty từ 80 tỷ đồng trở lên |
Năng lực sản xuất kinh doanh |
Hoạt động kinh doanh của năm liền trước năm chào bán phải có lãi và không có lỗ lũy kế tính đến năm đăng ký chào bán. |
Phải có lãi trong 2 năm liên tiếp trước khi niêm yết |
Phổ biến |
Phải có ít nhất 100 nhà đầu tư, không bao gồm nhà đầu tư chuyên nghiệp là tổ chức tài chính |
Bổ sung điều kiện là 100 cổ đông nắm giữ ít nhất 20% số cổ phần có quyền biểu quyết |
Thời gian nắm giữ cổ phiếu của thành viên Hội đồng quản trị |
Chưa có quy định cụ thể về tỷ lệ và thời gian nắm giữ bắt buộc của thành viên lãnh đạo |
Yêu cầu HĐQT phải nắm giữ 100% cổ phần của thành viên trong 6 tháng đầu và 6 tháng tiếp theo kể từ ngày niêm yết. |
Hy vọng bài viết trên đã giúp bạn đọc hiểu rõ niêm yết là gì và cách đăng ký công ty niêm yết. Bạn nên nắm chắc những kiến thức này để có thể đánh giá và lựa chọn những cổ phiếu phù hợp nhất.