Việt Nam với truyền thống nông nghiệp lâu đời, coi nông sản là một bộ phận quan trọng của nền kinh tế. Vậy nông sản là gì ? Quy định về tổ chức sản xuất, kinh doanh nông sản được thể hiện như thế nào? Bạn đọc hãy tham khảo bài viết sau nhé!
Nông sản là gì?
Sản phẩm nông nghiệp là sản phẩm được thu hoạch từ lĩnh vực nông nghiệp, bao gồm cây trồng, vật nuôi, thủy sản và các sản phẩm chế biến từ chúng. Đây là những nguồn tài nguyên quý được sản xuất từ hoạt động nông nghiệp và đóng vai trò quan trọng trong việc cung cấp lương thực, nguyên liệu công nghiệp, xuất khẩu và đáp ứng nhu cầu của con người.
Sản phẩm nông nghiệp bao gồm các loại cây trồng như gạo, ngô, lúa mạch, cà phê, cao su, ca cao, hạt điều, hạt tiêu; cây ăn quả như cam, bưởi, dừa, xoài; các sản phẩm thủy sản như cá, tôm, mực và các loại gia súc, gia cầm như trâu, bò, lợn, gà, vịt cùng với các sản phẩm được chế biến từ chúng như gạo, bột mì, cà phê rang, hạt điều rang muối, thịt đông lạnh, cá ướp lạnh, và nhiều sản phẩm nông nghiệp khác.
Sản phẩm nông nghiệp đóng vai trò quan trọng trong việc cung cấp lương thực và đáp ứng nhu cầu dinh dưỡng của con người. Đồng thời, nông sản còn là nguồn nguyên liệu cho ngành công nghiệp thực phẩm, chế biến thức ăn chăn nuôi, ngành lâm nghiệp, chế biến thủy sản và nhiều ngành công nghiệp khác.
Ngoài ra, nông sản có vai trò quan trọng trong nền kinh tế quốc dân, đóng góp lớn vào xuất khẩu, góp phần tăng trưởng kinh tế và cải thiện đời sống của nông dân. Quản lý và phát triển bền vững tài nguyên nông nghiệp là một trong những ưu tiên quan trọng của nhiều quốc gia nhằm đảm bảo an ninh lương thực và sự phát triển bền vững của ngành nông nghiệp.
Đặc điểm và phân loại nông sản
Bản chất của sản phẩm nông nghiệp là kết quả của quá trình sinh trưởng và phát triển của cây trồng. Vì vậy, sản phẩm nông nghiệp sẽ có những đặc điểm và phân loại nhất định như sau:
Đặc điểm nông sản
Sản phẩm nông nghiệp có đặc điểm độc đáo, đa dạng, bắt nguồn từ hoạt động nông nghiệp và đóng góp quan trọng cho nền kinh tế và đời sống con người. Dưới đây là một số đặc điểm quan trọng của sản phẩm nông nghiệp:
- Phụ thuộc vào yếu tố thời tiết, môi trường: Sản phẩm nông nghiệp rất nhạy cảm với môi trường xung quanh và thời tiết. Khí hậu bất lợi hoặc tác động của thiên tai có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến sản xuất và chất lượng nông sản.
- Thời gian sinh trưởng đều đặn: Mỗi loại nông sản có thời gian sinh trưởng cụ thể, từ trồng, chăm sóc đến thu hoạch, sơ chế. Thời gian tăng trưởng đều đặn của nông sản là yếu tố quan trọng giúp hoạch định sản xuất và tiêu thụ.
- Quy trình chế biến phức tạp: Sản phẩm nông nghiệp thường phải trải qua nhiều công đoạn chế biến, sơ chế trước khi đến tay người tiêu dùng. Quy trình chế biến phức tạp này đảm bảo sản phẩm nông nghiệp đạt tiêu chuẩn vệ sinh, an toàn và phù hợp với nhu cầu thị trường.
Phân loại nông sản
Sản phẩm nông nghiệp có thể được phân loại dựa trên nhiều tiêu chí khác nhau, một số cách phân loại chính là:
- Theo nguồn gốc: Nông sản được chia thành các nhóm chính bao gồm cây trồng, thủy sản, vật nuôi và các sản phẩm chế biến từ chúng. Cây trồng bao gồm lúa, ngô, cây ăn quả và cây công nghiệp như cao su, ca cao và cà phê. Hải sản bao gồm cá, tôm và mực. Động vật trang trại bao gồm gia súc, gia cầm, lợn và gà.
- Theo mục đích sử dụng: Nông sản có thể chia thành các nhóm như thực phẩm, nguyên liệu công nghiệp, nguyên liệu dược phẩm, thức ăn chăn nuôi và xuất khẩu. Sản phẩm thực phẩm được sử dụng trực tiếp trong chế biến và dinh dưỡng thực phẩm. Nguyên liệu công nghiệp được sử dụng trong các ngành công nghiệp chế biến, sản xuất. Thức ăn chăn nuôi được sử dụng để nuôi động vật trang trại.
- Theo đặc tính kỹ thuật: Sản phẩm nông nghiệp có thể được phân loại dựa trên các đặc tính kỹ thuật như kích thước, hình dạng, màu sắc, thành phần chất lượng. Ví dụ, gạo có thể chia thành xôi, gạo, lúa mạch và thịt được chia thành thịt bò, thịt lợn, thịt gia cầm.
Những quy định cần tuân thủ trong sản xuất, kinh doanh nông sản
Để thực hiện sản xuất, sơ chế nông sản, doanh nghiệp cần tuân thủ các quy định sau:
Quy định về điều kiện đầu tư kinh doanh cơ sở chế biến, chế biến nông sản
Theo Nghị định số 123/2018/ND-CP của Chính phủ quy định điều kiện đầu tư, kinh doanh trong lĩnh vực nông nghiệp như sau:
- Đăng ký kinh doanh và xin giấy phép: Trước khi bắt đầu hoạt động, doanh nghiệp cần đăng ký kinh doanh và xin cấp giấy phép phù hợp từ cơ quan có thẩm quyền. Việc đăng ký kinh doanh và cấp phép đảm bảo doanh nghiệp hoạt động hợp pháp và đáp ứng các yêu cầu về an toàn vệ sinh thực phẩm.
- Đáp ứng yêu cầu về cơ sở hạ tầng: Cơ sở chế biến, chế biến nông sản cần đáp ứng các yêu cầu về cơ sở hạ tầng như diện tích, môi trường làm việc, hệ thống chế biến, máy móc sơ chế. Điều này đảm bảo hoạt động sản xuất diễn ra suôn sẻ, hiệu quả và an toàn.
- Đáp ứng tiêu chuẩn an toàn vệ sinh: Cơ sở chế biến, chế biến nông sản cần tuân thủ các tiêu chuẩn vệ sinh an toàn thực phẩm. Điều này đảm bảo sản phẩm nông nghiệp không chỉ có chất lượng cao mà còn an toàn cho sức khỏe người tiêu dùng.
- Kiểm soát chất lượng sản phẩm: Doanh nghiệp cần kiểm soát chất lượng sản phẩm theo quy định của cơ quan có thẩm quyền. Kiểm soát chất lượng giúp đảm bảo sản phẩm đạt tiêu chuẩn về thành phần, hàm lượng dinh dưỡng và an toàn.
- Bảo vệ môi trường: Các cơ sở chế biến, chế biến nông sản cần tuân thủ các quy định về bảo vệ môi trường, tài nguyên. Điều này bao gồm giảm tác động tiêu cực đến môi trường, sử dụng tài nguyên thiên nhiên bền vững và xử lý chất thải một cách an toàn.
Quy định an toàn thực phẩm
An toàn thực phẩm là yếu tố cực kỳ quan trọng trong quá trình sản xuất, kinh doanh nông sản. Dưới đây là một số quy định chủ yếu về an toàn thực phẩm đối với cơ sở sản xuất, kinh doanh nông sản tại Quyết định 742/QD-CBTTNS-CB của Cục Chế biến và Phát triển thị trường nông sản:
- Có vị trí, diện tích phù hợp, bảo đảm khoảng cách an toàn với các nguồn độc hại, nguồn gây ô nhiễm và các yếu tố có khả năng gây hại khác;
- Có đủ nguồn nước đáp ứng tiêu chuẩn kỹ thuật cần thiết cho sản xuất, chế biến;
- Có thiết bị phù hợp để xử lý nguyên liệu thô, chế biến, đóng gói, bảo quản và vận chuyển sản phẩm; cũng như có đủ dụng cụ, thiết bị, phương tiện rửa khử trùng, nước sát trùng, thiết bị phòng, chống côn trùng, động vật gây hại;
- Phải có hệ thống xử lý chất thải và tuân thủ các quy định về môi trường và được thực thi thường xuyên theo quy định của pháp luật;
- Duy trì các điều kiện nghiêm ngặt về an toàn thực phẩm và lưu trữ hồ sơ liên quan đến nguồn gốc nguyên liệu thực phẩm và các tài liệu khác về quy trình sản xuất;
- Tuân thủ các quy định về sức khỏe, thông tin và thực hành của người trực tiếp tham gia quá trình sản xuất;
- Khu vực bảo quản và cơ sở bảo quản phải có đủ không gian để phân chia tất cả các loại thực phẩm, bảo đảm việc bốc dỡ an toàn, chính xác và duy trì điều kiện vệ sinh trong suốt quá trình bảo quản;
- Nơi bảo quản, kho chứa phải tránh được tác động của nhiệt độ, độ ẩm, côn trùng, động vật, bụi, mùi lạ và các yếu tố xấu của môi trường; Đảm bảo có đủ ánh sáng; có thiết bị chuyên dụng để kiểm soát nhiệt độ, độ ẩm và các điều kiện khí hậu khác phù hợp với yêu cầu của từng loại thực phẩm.
Bài viết trên đã giúp độc giả giải đáp được câu hỏi “Nông sản là gì?” Doanh nghiệp cần tuân thủ những quy định gì về kinh doanh nông sản? Hy vọng những thông tin trong bài viết này có thể giúp bạn đọc hiểu rõ hơn về việc đầu tư vào doanh nghiệp chế biến nông sản, góp phần quan trọng vào sự phát triển bền vững của ngành nông nghiệp và đất nước.
