Quản lý nhà nước được coi là chức năng quan trọng nhất của bộ máy quản lý nhà nước. Trong bài viết này chúng ta cùng tìm hiểu quản lý nhà nước là gì?
Quản lý nhà nước là gì?
Khái niệm
Quản lý nhà nước là việc thực thi quyền lực nhà nước, do cơ quan nhà nước thực hiện nhằm duy trì và thiết lập trật tự xã hội ổn định, từ đó phát triển xã hội theo mục tiêu đã đề ra.
Quản lý xã hội là sự Quản lý của nhà nước dựa trên quyền lực của nhà nước để điều chỉnh các mối quan hệ trong xã hội. Cơ quan là bộ máy nhà nước thực hiện chức năng quản lý nhà nước, thực hiện chức năng đối nội, đối ngoại và được Nhà nước bảo đảm quyền thực thi.
Nói chung, quản lý nhà nước là hoạt động duy trì sự hoạt động dưới một thực thể thống nhất đối với mọi hoạt động của bộ máy nhà nước liên quan đến ba quyền: lập pháp, hành pháp và tư pháp.
Theo nghĩa cụ thể, quản trị theo nghĩa hẹp bao gồm hướng dẫn pháp luật, điều hành và Quản lý hành chính do các cơ quan hành pháp thực hiện, sử dụng quyền lực cưỡng chế của nhà nước.
Quy trình quản lý nhà nước bắt đầu bằng việc đặt ra các mục tiêu cho đến khi nhận được kết quả thực tế, được tóm tắt trong một chu trình quản lý liên tục và hữu hình. Sự Quản lý của nhà nước xuất hiện trong mọi thể chế và sự kết hợp của nhà nước.
Cá nhân hoặc cơ quan có thẩm quyền trong bộ máy nhà nước là đối tượng chịu sự Quản lý của nhà nước. Cá nhân, cơ quan này có quyền nhân danh quyền lực nhà nước để thực hiện Quản lý và sử dụng pháp luật làm công cụ Quản lý nhà nước.
Chủ thể quản lý nhà nước bao gồm các cơ quan, tổ chức, cá nhân trong một quốc gia, nơi các hoạt động sinh hoạt và đời sống xã hội diễn ra trên nhiều lĩnh vực khác nhau. Sự Quản lý của nhà nước được giới hạn trong phạm vi lãnh thổ quốc gia và khác với sự Quản lý nội bộ của tổ chức xã hội, đoàn thể, đơn vị, doanh nghiệp hoặc cộng đồng tự quản.
Quy định trong trường hợp này có nghĩa là nhà nước sử dụng công cụ pháp luật
Ví dụ
Viện kiểm sát nhân dân các cấp tham gia quản lý hành chính nhà nước bằng việc thực hành quyền công tố và giám sát hoạt động tư pháp của nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam.
Một ví dụ khác về sự Quản lý của nhà nước là Cục Thuế (Cục Thuế Tiểu bang/Thành phố) trong hệ thống quản lý thuế của một quốc gia. Cục Thuế có trách nhiệm quản lý, điều hành các hoạt động liên quan đến thuế, đảm bảo nguồn thu cho ngân sách quốc gia và thực hiện các chính sách thuế của nhà nước.
Đặc điểm của quản lý nhà nước là gì?
Là hoạt động do nhà nước thực hiện và có tính chất mạnh mẽ
Quyền lực nhà nước được thể hiện thông qua việc các cơ quan có thẩm quyền sử dụng quyền lực nhà nước để ban hành các văn bản nhằm thực hiện hoạt động quản lý nhà nước.
Quá trình Quản lý này được thể hiện thông qua việc ban hành các văn bản hướng dẫn của cơ quan có thẩm quyền cấp trên chỉ đạo cấp dưới trong việc tổ chức và quản lý hoạt động nhà nước.
Quản lý nhà nước là hoạt động có tổ chức, phối hợp
Tổ chức có nghĩa là thiết lập các mối quan hệ giữa con người với nhau để đạt được các mục tiêu trong quản lý xã hội. Quy định ở đây được hiểu là việc nhà nước sử dụng các công cụ pháp lý để buộc các đối tượng bị Quản lý phải tuân thủ các quy định của pháp luật.
Quản lý nhà nước là hoạt động chủ động
Sự kết hợp nhuần nhuyễn giữa điều hành và điều hành đã tạo nên một tổng thể thống nhất, hiệu quả trong quản lý nhà nước.
Sự tuân thủ được thể hiện ở đây trong việc đảm bảo thực hiện các văn bản do cơ quan nhà nước ban hành. Điều này có nghĩa là mọi hoạt động quản lý nhà nước đều phải tuân thủ pháp luật.
Tính chất tích cực này được thể hiện ở chỗ chủ thể có quyền tổ chức và áp dụng pháp luật vào đời sống xã hội. Quá trình này đòi hỏi các chủ thể không chỉ phải tự mình thực hiện pháp luật mà còn phải chấp nhận thêm chức năng chỉ đạo hoạt động của các đơn vị liên quan.
Quản lý nhà nước là một hoạt động diễn ra liên tục
Quản lý nhà nước là hoạt động có mối quan hệ thường xuyên, chặt chẽ từ cấp trung ương đến cấp địa phương. Tập trung dân chủ được coi là nguyên tắc then chốt trong hoạt động quản lý nhà nước.
Điều này có nghĩa là các cơ quan cấp dưới sẽ chịu sự chỉ đạo, Quản lý của cấp trên; Đồng thời, cấp trên sẽ lắng nghe và tiếp thu ý kiến của cấp dưới.
Để đáp ứng những thay đổi không ngừng của đời sống xã hội, quản lý nhà nước phải liên tục, kịp thời và linh hoạt. Quản lý thống nhất đóng vai trò quan trọng trong việc đảm bảo duy trì tính hợp pháp trong hoạt động tác nghiệp.
Nguyên tắc quản lý nhà nước là gì?
Các nguyên tắc quản lý nhà nước có vai trò quan trọng, được thể hiện chủ yếu thông qua bộ máy hành chính nhà nước. Có hai nhóm nguyên tắc chính trong lĩnh vực quản lý nhà nước, đó là các nguyên tắc chính trị – xã hội được quy định trong Hiến pháp và các nguyên tắc thể chế – kỹ thuật dựa trên yếu tố thực tiễn và kỹ thuật.
Nguyên tắc chính trị xã hội
- Sự lãnh đạo của Đảng trong lĩnh vực quản lý nhà nước
- Người dân có quyền tham gia vào quá trình quản lý nhà nước
- chủ nghĩa trung tâm dân chủ
- Bình đẳng giữa các dân tộc
- Pháp luật xã hội chủ nghĩa
Nguyên tắc tổ chức và kỹ thuật
- Quản lý lãnh thổ kết hợp với Quản lý ngành
- Quản lý chức năng kết hợp với quản lý ngành
- Phân biệt chức năng Quản lý kỹ thuật của nhà nước và chức năng Quản lý sản xuất kinh doanh
Nội dung quản lý nhà nước là gì?
Quản lý của nhà nước theo ngành
Quản lý nhà nước theo ngành là việc tổ chức thực hiện chủ trương, chính sách ngành ở các cấp: cấp trung ương (Bộ, ngành) và cấp địa phương (tỉnh, huyện) là cơ quan quản lý trong ngành.
Nội dung quản lý nhà nước theo ngành bao gồm:
- Xây dựng và tổ chức thực hiện các chủ trương, chính sách, pháp luật phát triển ngành.
- Xây dựng chiến lược, quy hoạch, kế hoạch, chương trình, dự án phát triển ngành.
- Đảm bảo vị trí của ngành trong cơ cấu kinh tế quốc dân.
- Quản lý mối quan hệ tài chính giữa các đơn vị kinh tế trong ngành và ngân sách nhà nước.
- Thống nhất về tiêu chuẩn hóa, thông số kỹ thuật và chất lượng sản phẩm trong ngành.
- Phát triển thị trường tiêu thụ sản phẩm cho ngành và bảo vệ sản xuất trong nước khi cần thiết.
- Áp dụng các hình thức tổ chức sản xuất khoa học, hợp lý trong các đơn vị ngành.
- Thanh tra, điều tra, xử lý tội phạm của các tổ chức, cá nhân hoạt động trong ngành.
Quản lý nhà nước theo lãnh thổ
Quản lý nhà nước theo lãnh thổ là quá trình gây ảnh hưởng đến các cơ quan nhà nước về các hoạt động kinh tế và xã hội trên một lãnh thổ nhất định dưới sự ràng buộc và Quản lý của chính quyền trung ương hoặc địa phương.
Mục đích quản lý lãnh thổ của nhà nước là phát triển hiệu quả và bền vững trên lãnh thổ đó, tạo điều kiện thuận lợi cho các hoạt động kinh tế, xã hội.
Quản lý nhà nước theo lãnh thổ cần đảm bảo sự phối hợp và điều chỉnh các hoạt động trong phạm vi lãnh thổ nhằm đạt được các mục tiêu phát triển chung và đáp ứng nhu cầu của người dân trong khu vực.
Tóm lại, Quản lý nhà nước là hoạt động quyền lực nhà nước, dùng để điều chỉnh các quan hệ xã hội và giữ vai trò thiết yếu trong Quản lý xã hội. Đây là một nội dung quan trọng trong quản lý nhà nước và trả lời câu hỏi “ Quản lý nhà nước là gì ?”
