Quần Thể Sinh Vật Là Gì? Đặc Điểm Của Quần Thể Sinh Vật

Quần thể sinh vật xuất hiện khắp mọi nơi nhưng ít người biết nhiều về chúng. Vậy quần thể sinh vật là gì? Các đặc điểm cơ bản của quần thể sinh vật là gì?

Quần thể sinh vật là gì?

Theo khoản 26, Điều 3 Luật Đa dạng sinh học số 20/2008/QH12 quy định: Quần thể sinh vật là một nhóm cá thể cùng loài sống và phát triển trong một khu vực nhất định

Quần thể sinh vật là tập hợp các cá thể cùng loài, quyết định sống trong một không gian, thời gian nhất định và những cá thể đó có khả năng sinh sản, giao phối để hình thành các thế hệ mới nối tiếp nhau. thế hệ cũ. Quần thể phân bố và sinh sống trong một phạm vi nhất định.

Một ví dụ về quần thể sinh vật là một đàn chó săn trong rừng, chúng thường sống theo bầy, trải qua nhiều thế hệ sống ở cùng một nơi. Chúng thường đi săn theo đàn, chia sẻ con mồi tìm được với nhau. Những chú chó con ở trong hang và được những con cái trong đàn chăm sóc.

Một ví dụ khác là đàn chim cánh cụt ở Nam Cực, chúng sống thành đàn lớn lên tới hàng trăm hoặc hàng nghìn con trên các dải băng Nam Cực. Chúng cùng nhau kiếm ăn, và những con non được sinh ra và lớn lên cùng nhau.

Đặc điểm quần thể sinh vật

Các quần thể sinh vật có những đặc điểm riêng giúp chúng dễ dàng nhận biết và nghiên cứu.

Tỷ số giới tính

Tỷ số giới tính là tỷ lệ nam và nữ trong một quần thể. Trong tự nhiên, tỷ lệ này gần như là 1:1. Ngoài ra, chúng còn phụ thuộc vào điều kiện sống, môi trường, đặc điểm sinh sản, sinh lý và tập tính của từng loài nên mỗi quần thể có sự khác biệt về tỷ số giới tính khác nhau.

Ví dụ: Ở muỗi, con cái thường bay đi tìm và hút máu. Nhưng đối với con đực, chúng chỉ sống tập trung trên cây, bụi rậm theo nhóm. Muỗi đực hút nhựa cây và mật hoa để duy trì sự sống.

Nhóm tuổi

Các nhóm tuổi của sinh vật được chia thành 3 nhóm chính: nhóm tuổi trước sinh sản, nhóm tuổi sinh sản và nhóm tuổi sau sinh sản.

• Nhóm tuổi tiền sinh sản: Nhóm tuổi này bao gồm các sinh vật còn non và non so với loài. Độ tuổi này góp phần làm tăng quy mô và khối lượng dân số.
• Nhóm tuổi sinh sản: Nhóm tuổi này quyết định mức độ sinh sản của dân số. Nhóm tuổi sinh sản càng lớn thì nhóm tuổi tiền sinh sản càng lớn.
• Nhóm tuổi sau sinh sản: Nhóm tuổi sau sinh sản bao gồm các cá thể già và không ảnh hưởng đến quần thể.

Ba nhóm tuổi này được thể hiện bằng tháp tuổi như sau:

Nhóm tuổi (Ảnh minh họa)

• Kim tự tháp tăng trưởng: Thể hiện một quần thể có tỷ lệ sinh cao và số lượng cá thể trong đàn tăng nhanh.
• Kim tự tháp ổn định: Thể hiện các nhóm tuổi ở mức trung bình, tỷ lệ sinh bù đắp cho tỷ lệ tử. Kim tự tháp ổn định đề cập đến số lượng cá thể còn lại đồng đều.
• Tháp giảm dần: Cho thấy tỷ lệ sinh thấp của dân số và số lượng cá thể đang giảm

Sự phân bố cá thể trong quần thể

• Phân bố không đồng đều (ngẫu nhiên): Các sinh vật trong quần thể không cạnh tranh với nhau. Tính lãnh thổ của các sinh vật thấp.
• Phân bố đồng đều: Tính lãnh thổ cao, các cá thể sẽ tranh giành nguồn tài nguyên sống của nhau.
• Phân bố theo nhóm: Các cá thể tập hợp lại thành đàn, nhóm. Hỗ trợ lẫn nhau để tìm ra nguồn sống tốt nhất cho dân số đó.

Mật độ cá thể trong quần thể

Mật độ cá thể trong quần thể là số lượng hoặc khối lượng sinh vật và cá thể sống trong một đơn vị diện tích hoặc thể tích. Mật độ trong quần thể có thể không cố định mà thay đổi theo năm, mùa và tập tính của sinh vật.

Mật độ quần thể cao hay thấp phụ thuộc vào điều kiện sống, môi trường sống và ảnh hưởng đến khả năng sinh sản, phát triển của sinh vật. Mật độ cá thể cao sẽ phải cạnh tranh về nguồn thức ăn và nguồn sống, khiến số lượng quần thể giảm. Mật độ cá thể thấp có xu hướng hỗ trợ lẫn nhau, dẫn đến sự gia tăng số lượng cá thể.

Quy mô dân số

Quy mô quần thể là khối lượng, quy mô, số lượng hoặc năng lượng tuyệt đối của quần thể phù hợp với không gian và nguồn sống của các sinh vật trong quần thể đó. Kích thước đại diện cho số lượng cá thể phân bố trong không gian của quần thể.

Công thức tính quy mô dân số:

Phân biệt biota và quần xã

Quần xã và quần thể sinh vật đều là tập hợp của nhiều sinh vật và cá thể với nhau. Tuy nhiên, mỗi quần thể và cộng đồng sẽ có những quan niệm, đặc điểm khác nhau

Như nhau

Cả hai đều là sự tụ họp và cùng tồn tại của nhiều cá thể.

Cả hai đều có mối quan hệ hỗ trợ và cạnh tranh

Chúng đều được hình thành ở một thời điểm nhất định và tương đối ổn định

Khác biệt

Tác động của môi trường đến quần thể sinh vật

Môi trường có vai trò cực kỳ quan trọng đối với đời sống của các quần thể sinh vật. Đây là một trong những yếu tố chính ảnh hưởng đến tỷ lệ chết, sinh sản và phát triển của quần thể.

Môi trường ảnh hưởng đến số lượng cá thể trong quần thể

Nếu một quần thể sống trong môi trường thuận lợi như nguồn thức ăn dồi dào, nước sạch, ít thiên tai, bão lũ thì số lượng cá thể trong quần thể đó sẽ tăng mạnh.

Ngược lại, nếu một dân số sống trong môi trường không thuận lợi như nguồn nước bẩn, lương thực hạn chế, bão lũ thường xuyên, thiên tai thì số lượng dân số đó chắc chắn sẽ giảm nhanh chóng.

Môi trường sẽ điều chỉnh số lượng cá thể về mức cân bằng

Môi trường ảnh hưởng trực tiếp đến tỷ lệ tử vong và tỷ lệ sinh sản của các sinh vật trong quần thể. Khi mật độ cá thể quá dày sẽ dẫn đến thiếu nguồn thức ăn, mức sống hạn chế và một bộ phận cá thể sẽ chết. Nhờ đó, mật độ dân số được trả về mức cân bằng.

Quần thể sinh vật góp phần vào sự đa dạng sinh học của hệ sinh thái. Qua bài viết này hy vọng các bạn đã hiểu quần thể sinh vật là gì? Quần thể sinh vật rất cần thiết cho cá nhân nói riêng và cho tự nhiên nói chung. Cảm ơn bạn đã dành thời gian để đọc bài viết này!