Tầng Ozone là gì và tại sao nó lại đóng vai trò quan trọng như vậy đối với mọi sinh vật trên trái đất? Hãy cùng tìm hiểu thêm về tầng ozone cũng như các quy định pháp luật về bảo vệ tầng ozone qua bài viết dưới đây nhé!
Tìm hiểu về tầng ozone?
Tầng ozon (O₃) là một dạng khí Oxy được hình thành từ tia cực tím, thường có màu xanh nhạt và có mùi khó chịu. Với những đặc tính đó, Ozone được chia thành hai loại:
-
Loại không độc hại: Ozone không độc hại là loại ozone được tạo ra và phân hủy liên tục trong tầng bình lưu, đây là loại ozone có sẵn được tạo ra trong môi trường tự nhiên.
-
Loại có hại: Ôzôn có hại là kết quả của hoạt động của con người. Phản ứng hóa học giữa oxit nitơ và các hợp chất hữu cơ dễ bay hơi (còn gọi là VOC) tạo ra ôzôn có hại. Loại này chủ yếu được tìm thấy ở tầng đối lưu cách mặt đất khoảng 10km (lớp tiếp giáp với mặt đất).
Năm 1913, tầng ozone được phát hiện bởi hai nhà vật lý người Pháp là Charles Fabry và Henri Buisson. Tầng ozone được tìm thấy trong tầng bình lưu bao quanh trái đất và cách mặt đất khoảng 10-50 km.
Tầng ozone lọc tia cực tím (còn gọi là tia UV), là loại tia gây ung thư và đục thủy tinh thể ở người. Với khả năng chặn tới 97-99% tia cực tím từ bức xạ ánh sáng mặt trời, tầng ozone ngăn chặn bức xạ xuyên qua vỏ trái đất, ảnh hưởng và đe dọa thảm thực vật.
Vai trò, chức năng của tầng ozon là gì?
Tầng ozone được coi là tấm chắn bức xạ bảo vệ trái đất, vậy hãy cùng tìm hiểu vai trò, chức năng của tầng ozone là gì mà khiến nó có tầm ảnh hưởng quan trọng như vậy nhé.
Vai trò của tầng ozon là gì?
Tầng ozon có vai trò rất lớn và quan trọng, không chỉ ảnh hưởng đến trái đất mà còn đến môi trường sống và hoạt động của mọi sinh vật. Một số vai trò chính của tầng ozone là:
-
Bảo vệ và ngăn chặn các tia bức xạ xuyên qua bề mặt trái đất.
-
Tầng ozon có vai trò hấp thụ, phản xạ và truyền bức xạ điện từ từ mặt trời chiếu thẳng xuống trái đất.
-
Giúp khí hậu và nhiệt độ trên trái đất duy trì ổn định và ôn hòa.
-
Giúp đỡ mọi người trong nhiều lĩnh vực khác nhau như: nghiên cứu khoa học, thuốc sát trùng, thuốc tẩy, hóa chất độc hại, giải độc thuốc trừ sâu, xử lý và cải thiện nguồn nước thải,…
Chức năng của tầng ozon là gì?
Chúng ta đều biết rằng bầu khí quyển bao gồm 78% khí nitơ, 21% khí oxy và 1% còn lại là các loại khí khác (heli, carbon dioxide, hơi nước,…). Ozone chiếm khoảng 1% trong số các loại khí khác.
Từ số liệu trên có thể thấy tầng ozone chiếm một lượng rất nhỏ. Tuy chỉ là lớp mỏng bao quanh trái đất nhưng tầng ozon lại có chức năng vô cùng quan trọng là bảo vệ sự sống của mọi sinh vật trên trái đất.
Có thể nói, sự sống của mọi sinh vật đều phụ thuộc vào sự có mặt của tầng ozone. Vì vậy, một khi tầng ozone bị thủng sẽ có tác động tiêu cực đến mọi sinh vật, hệ sinh thái và đặc biệt là con người.
Quy định về bảo vệ tầng ôzôn theo Nghị định 06/2022/ND-CP
Hiện nay, sự suy giảm tầng ozone đang ở mức báo động. Nó tác động tiêu cực trực tiếp đến sức khỏe con người cũng như phá vỡ sự cân bằng của hệ sinh thái. Dưới đây là các quy định theo Nghị định 06/2022/ND-CP về bảo vệ tầng ozone.
Lộ trình kiểm soát và loại bỏ các chất làm suy giảm tầng ozone
Theo Nghị định số 06/2022/ND-CP quy định về giảm nhẹ phát thải khí nhà kính và bảo vệ tầng ôzôn do Chính phủ ban hành, các chất được liệt kê sau đây là nguyên nhân gây giảm thiểu và tác động. tầng ozon bao gồm:
-
Bromochloromethane
-
Carbon tetrachloride (viết tắt là CTC)
-
Chlorofluorocarbon (viết tắt là CFC)
-
Halon
-
Hydrobromid Fluorocarbon (viết tắt là HBFC)
-
Hydrochlorofluorocarbon (viết tắt là HCFC)
-
Methyl bromide
-
Methyl chloroform
Lộ trình quản lý được vạch ra rõ ràng, đặc biệt đối với HCFC như sau:
-
Từ năm 2022 đến hết năm 2014: tổng mức tiêu thụ cần giảm không vượt quá 65% mức tiêu dùng cơ sở.
-
Giai đoạn 2025 đến hết năm 2029: dự kiến không vượt quá 32,5% lượng tiêu thụ cơ sở.
-
2030 đến 2039: không vượt quá 2,5% mức tiêu thụ cơ sở.
-
Từ tháng 1 năm 2040: cấm xuất nhập khẩu chất HCFC.
Các hành vi bị cấm sẽ bao gồm việc sản xuất, nhập khẩu, tiêu thụ các sản phẩm, thiết bị có chứa hoặc sản xuất từ các chất bị cấm kiểm soát theo quy định của Bộ Tài nguyên và Môi trường.
Đăng ký và báo cáo các chất bị kiểm soát
Đối tượng phải đăng ký sản xuất, xuất khẩu, nhập khẩu, tàng trữ trang thiết bị, sản phẩm có chứa chất kiểm soát theo quy định tại Điều 24 Nghị định 06 bao gồm:
-
Các tổ chức tham gia sản xuất các chất bị kiểm soát.
-
Các tổ chức xuất khẩu hoặc nhập khẩu các chất bị kiểm soát.
-
Các tổ chức sản xuất hoặc nhập khẩu thiết bị hoặc sản phẩm có chứa hoặc được sản xuất từ các chất bị kiểm soát.
-
Tổ chức sở hữu thiết bị có chứa chất bị kiểm soát như: máy điều hòa không khí có công suất làm lạnh danh nghĩa lớn hơn 26,5 kW (90.000 BTU/h) và có tổng công suất làm mát danh định của thiết bị lớn hơn 586 kW (2.000.000 BTU/h); Thiết bị lạnh công nghiệp có công suất điện lớn hơn 40 kW.
-
Tổ chức và thực hiện các dịch vụ như: thu gom, tái chế, tái sử dụng và tiêu hủy các chất bị kiểm soát.
Thu thập, tái chế và thải bỏ các chất được kiểm soát
Theo khoản 1 Điều 28 Nghị định 06 về nguyên tắc yêu cầu tổ chức sản xuất, nhập khẩu thiết bị, sở hữu thiết bị, sản phẩm có chứa hoặc sản xuất từ chất bị kiểm soát phải thực hiện hành động thu hồi. Thu thập, tái chế và xử lý các chất được kiểm soát như sau:
-
Bắt đầu thu thập các chất bị kiểm soát khi không còn được sử dụng trong thiết bị và sản phẩm từ ngày 1 tháng 1 năm 2024.
-
Khuyến khích tái chế và tái sử dụng các chất được kiểm soát sau khi thu gom.
-
Tổ chức phải tiêu hủy theo quy định của pháp luật về quản lý chất thải trong trường hợp không thể tái chế, tái sử dụng.
-
Chuẩn bị báo cáo hàng năm về việc sử dụng các chất được kiểm soát.
Ngoài ra, việc thu gom, vận chuyển, bảo quản chất bị kiểm soát cũng cần phải tuân thủ các quy định sau:
-
Phải có các thiết bị như: máy thu hồi, bình chứa, cân định lượng, đồng hồ đo áp suất, bơm chân không, thiết bị kiểm tra rò rỉ cũng như các dụng cụ an toàn khác.
-
Có kỹ thuật viên đáp ứng các trình độ chuyên môn: bằng cấp, chứng chỉ phù hợp hoặc chứng nhận từ các khóa đào tạo về thu gom, xử lý chất được kiểm soát theo chương trình do Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội chủ trì xây dựng với Bộ Tài nguyên. và Môi trường.
-
Các cá nhân sở hữu thiết bị hoặc sản phẩm có chứa chất bị kiểm soát. Khi không sử dụng nữa, bạn phải có trách nhiệm vận chuyển đến điểm thu gom. Và đặc biệt cẩn thận để không làm thay đổi hình dạng của thiết bị hoặc sản phẩm.
Kết luận
Bài viết trên trả lời câu hỏi “Tầng ozone là gì?” ”. Đồng thời, có một số quy định pháp luật nhằm ngăn chặn nguy cơ suy giảm tầng ozone. Nếu thấy bài viết hữu ích hoặc có ý kiến đóng góp khác hãy để lại bình luận bên dưới nhé!